حسین ساعدی                Hossein Saedi
English Classroom                
سرگذشت زبان فارسی باستان و خط میخی
سر فرصت بنا دارم  بطور مختصر و مفید یا استفاده از سایت های مفید و مطالعات و اطلاعات خود،       به معرفی فرهنگ , زبان  فارسی باستان  بپردازم
 

سرگذشت زبان فارسی باستان و خط میخی

 

الفبای فارسی باستان :

خط میخی فارسی باستان 36 حرف ،8 اندیشه نگار و 2 واژه جداکن دارد .پردازندگان این خط ها نشانه هایی هم برای عدد ها ساخته بودند ،که تنها تعدادی از آنها در کتیبه های موجود بر جای مانده است . غیر از سه حرفی که در این خط برای نشان دادن مصوت ها به کار می رفت ،هر یک از حرف ها مصوتی نیز به همراه داشت . از این لحاظ برخی از پژوهشگران خط فارسی باستان را خط هجایی دانسته اند . این خط از چپ به راست نوشته می شد.  نشانه های خط میخی فارسی باستان به شرح زیر است :

خط میخی
 
 
 
 
نوشتن اعداد در دوران هخامنشیان
آموزش تصویری نوشتن اعداد خط میخی،  عکس شماره 1437.
 

 

 



نويسنده :حسین ساعدی Hossein Saedi
تاريخ: سه شنبه دهم مرداد ۱۳۹۶ ساعت: 5:34 PM

گذری بر تاریخچه خط در ايران زمين
گذری بر تاریخچه خط در ايران زمين چاپ ارسال به دوست
مهربان پولادي   
۲۸ ارديبهشت ۱۳۸۷
 تاريخ خط و زبان ايران به دو دوره متمايز پيش از اسلام و بعد از اسلام تقسيم مي شود.ملاك اين تقسيم ، تنها تسلط اعراب و انقراض سلسله ساساني نيست زيرا اتفاقات و حوادث سياسي تنها عامل تمايز خط و زبان نمي تواند باشد بلكه علت اين تقسيم ، آن است اين دو دوره از هر جهت با هم تفاوت دارند و با آنكه ايرانيان بسياري از سنن و خصوصيات كهن ملي خود را بعد از تسلط اعراب تازي حفظ كردند ولي به علت تغيير مذهب و تحول اوضاع سياسي و اجتماعي ادبيات خط و تا حدودي زبان بعد از اسلام با پيش از آن تفاوت كلي را حاصل نمود . 

در اين مقاله هدف اصلي شناساندن زبان ، خط و ادبيات از شاهنشاهی هخامنشی تا پایان شاهنشاهی ساسانی است . با توجه به تارخچه خط در ایران باستان که طبق کتیبه ای که در جنوب ایران کشف شده است مبدا آن به حدود پنج تا هفت هزار سال پیش می رسد . برای نمونه میتوان از کتیبه های موجود در معبد سه هزار و پانصد ساله زیگورات نام برد ولی از آنجا که مدارک در این باره کامل نیست از نوشتن خط قبل از هخامنشیان خودداری نمودیم  . 

دوره هخامنشي

فرهنگ و تمدن درخشان ايران از روزگار هخامنشي آغاز مي شود كه سند هاي موجود و آثار باقيمانده ، قدرت و عظمت هخامنشيان و نياكان ما را مسلم مي دارد . از زبان مادي سند و آثار كتبي باقي نمانده است ولي شكي نيست كه زبان مادي با پارسي باستان خويشاوندي نزديك داشته است ‍‌؛ به طوري كه پارسيها و مادي ها زبان يكديگر را به خوبي مي فهميدند . 

پارسي باستان

زبان ايرانيان در زمان هخامنشيان پارسي باستان يا فرس قديم ناميده مي شود كه ريشه زبان فارسي كنوني است . 

كتيبه هاي شاهان هخامنشي و لوح هاي زرين و سيمين كه از آن روزگار باقيمانده به اين زبان نوشته شده است . مجموع واژه هاي اصلي كتبيبه ها از چهارصد كلمه تجاوز نمي كند و مطالب آن عبارت است از نام و شرح خاندان شاهان -تفصيل فتوحات - ستايش يزدان - نكوهش دروغ و ناپاكي - سفارش به راستي و نيكو كاري.اين كتيبه ها غالبا به چند زبان است و غير از پارسي باستان ، به زبان هاي آسوري ،ايلامي ، آرامي كه بين ملل دست نشانده هخامنشيان معمول بوده ، نگاشته شده است . مجموع كتيبه هاي هخامنشي بالغ بر چهل كتيبه است و مهمترين آنها در تخت جمشيد ، همدان ، شوش ،نقش رستم ، بيستون ،الوند ، وان است كه كتيبه بيستون از همه مفصل تر و مشتمل بر 420 سطر و هيجده هزار و نهصد كلمه مي باشد كه داريوش در اين كتيبه چگونگي فرونشاندن شورش هاي داخلي و غلبه و تسلط به كشورهاي خارجي و حدود متصرفات خود را شرح مي دهد و در پايان مجد و بزرگواري كشور ايران را آرزو مي كند . 

خط ميخي

كتيبه هاي هخامنشي به خط ميخي است . ايرانيان اين خط را از قوم كلده و آشور گرفتند و در آن تغييراتي دادند و آن را به صورت الفبايي در آوردند  . اين خط از چپ به راست نوشته مي شد و داراي 36 حرف بود و در كنده كاري و نوشتن روي سنگ و اجسام سخت به كار مي رفت . اولين خط ميخي كه به دست آمده از زمان آريار منه و آخرين آن از روزگار پادشاهي اردشير سوم است و به سبب دشواري نگارش ، خط ميخي از دوران اشكانيان رو به زوال نهاد و به تدريج منسوخ گرديد . در خط ميخي و كتيبه هاي پنج كلمه به صورت پندار نگاري باقي مانده است پندار نگاري : بعد از مرحله تصوير نگاري در تاريخچه خط را گويند كه تصوير كم كم ساده شد و به صورت علامت و نشانه در آمد و براي اسامي معني نيز علائمي ايجاد گرديد.علائم رياضي كه به صورت خط بين المللي در آمده از نمونه هاي پندارنگاري است . 

اورامزدا - اهورامزدا
خشايثيه - شاهنشاه
دهيو - كشور
بغا - خدا
بومي - بوم - سرزمين

گذشته از سنگ نبشته ها ، سكه هاي هخامنشي و خطوط روي بعضي ظروف و سنگ ترازو ها و نگين هاي باقي مانده از آن عهد ، همه به خط ميخي و زبان پارسي باستان مي باشد . براي شناختن زبان پارسي باستان چند جمله از بند اول كتيبه نقش رستم با زبان پارسي باستان نوشته مي شود  . 

 بغ وزر كه اورامزداهي ايمم بوميم اداهي اومام آسمانم اداهي مرتيم اداهي شياتيم ادامرتيهي . 

ترجمه : خداي بزرگ است اهورا مزدا كه اين زمين را آفريد كه آن آسمان را آفريد كه شادي را براي مردم آفريد . 
 

http://s9.picofile.com/file/8311368200/Image056.jpg


 



نويسنده :حسین ساعدی Hossein Saedi
تاريخ: سه شنبه دهم مرداد ۱۳۹۶ ساعت: 4:23 PM

10 مرداد #چله_تموز
 


10 مرداد #چله_تموز خجسته باد

چهلمین روز از فصل تابستان که ایرانیان این روز را جشن می گرفتند

و آن را جشن چله تابستان یا #چله_تموز می نامیدند

Related image



نويسنده :حسین ساعدی Hossein Saedi
تاريخ: سه شنبه دهم مرداد ۱۳۹۶ ساعت: 3:1 PM